ChatGPT en de toekomst van de communicatieprofessional
#ontwikkeling #ai
16/06/2023 - AI, kunnen we hier iets mee als communicatieprofessional? Of moeten we er bang voor zijn? Maakt het ons voor een deel overbodig? We probeerden het uit met ChatGPT. En eerlijk is eerlijk, we waren best wel onder de indruk.
AI leeft. De ene na de andere voorspelling hoe het ons leven op zijn kop gaat zetten, vliegt je om de oren, slingerend van lichte paniek naar onverholen enthousiasme. We moeten er 'wat' mee. Volgens een reclametopman in het FD van 15 mei is er geen andere optie dan AI te omarmen. Het is de dood of de gladiolen. “Iedereen die hier niet ongerust van wordt, is niet goed bij zijn hoofd.”
Identiteit volgens ChatGPT
Tijd om zelf een kijkje te nemen. De vraag is: wat kunnen we met AI, en dan concreet met ChatGPT? Om te testen wat AI kan betekenen, schetsen we eerst een context. We stellen een vraag die we kennen uit onze eigen adviespraktijk: ‘Ik werk voor een groot ingenieursbedrijf bestaande uit verschillende onderdelen. We willen graag dat het bedrijf één identiteit krijgt, maar weten niet hoe dit te doen.’
ChatGPT somt in een paar seconden de zes belangrijkste punten op. Om te kijken of we twee keer exact hetzelfde antwoord krijgen, stellen we dezelfde vraag nog een keer. We krijgen een vergelijkbaar antwoord met één belangrijk verschil. Het heeft niet alleen betrekking op merk en communicatie, maar ook op de organisatieprocessen zelf. Een waardevolle toevoeging.
Op dit laatste antwoord vragen we door. We vragen: Kun je dit nog meer in detail uitwerken zodat ik een concreet stappenplan heb?
Naast de zeven stappen van eerder, krijgen we een achtste: Monitor en evalueer. Het stappenplan komt grotendeels overeen met het eerdere antwoord, maar is hier en daar toch concreter. Bij stap drie zegt hij dat je ook moet kijken naar een kleurschema en typografie. Bij stap vier is de tip om best practices en lessons learned te delen. En bij stap zeven krijgen we het advies een feedbackmechanisme in te richten waar medewerkers hun zorgen, ideeën en suggesties kunnen delen.
We vragen vervolgens door op punt drie, de merkstrategie. Kun je helpen bij stap drie merkstrategie? We willen een aansprekende merkboodschap hebben. We zijn sterk in duurzaamheid en windmolens. We willen dat dit in de boodschap terugkomt.
Ook hier heeft ChatGPT weinig problemen mee, hoewel de boodschap niet heel onderscheidend en vrij abstract is. Daarom vragen we of hij het gericht wil maken voor klanten, medewerkers en aandeelhouders. Hoewel het nog steeds slechtplakkende teksten zijn, poppen er wel keurig drie verschillende op.
Doorvragen loont
De vraag is nu, wat vinden we van de kwaliteit van de antwoorden? Kunnen we er wat mee? Het stappenplan dat we krijgen, is ook informatie die je terugvindt in boeken over bijvoorbeeld corporate communicatie en internal branding, maar krijgen we snel en zonder ruis. De stappen liggen enigszins voor de hand en zijn (natuurlijk) niet specifiek. Maar twee keer de vraag stellen, leidt dan wel weer tot aanvullende informatie. Hoewel we als communicatieprofessional niet direct gevraagd worden de organisatorische processen te harmoniseren, geeft het wel een aanvullend perspectief waarover we met de organisatie in gesprek kunnen.
En hoe specifieker de vraag, hoe specifieker het antwoord. Als je bij de merkboodschap vraagt om de tekst creatiever te maken, krijgen we -naast een langere tekst- als afsluiting: 'Sta op, voel de wind in je haren en laat je inspireren door de kracht van duurzaamheid. [Bedrijfsnaam] - Waar de wind je leidt naar een helderdere, schonere en groenere wereld.'
Daar nemen we nog geen genoegen mee. Het mag wel wat verrassender. De chatbot wordt zowaar wat poëtischer in de afsluiting: ‘Welkom in de wereld van [Bedrijfsnaam], waar de wind fluistert en jouw groene avontuur begint.’ Even los van de vraag of dit goede copy is, je komt dus steeds een stapje verder of krijgt een andere invalshoek.
Conclusie
Ook al zijn we nog geen bedreven ChatGPT-gebruikers, we durven alvast drie eerste voorzichtige conclusies te trekken over de gevolgen van AI voor het communicatievak.
1. Het ‘geruststellende’ inzicht is dat de professional aan zet blijft. ChatGPT is een instrument dat prima de (corporate) communicatiepraktijk kan ondersteunen, mits je de goede vragen stelt en blijft stellen. Dit begint met een beeld van wat je wilt weten. Uiteraard ben je als professional nog steeds nodig om de antwoorden te duiden en wegen.
2. Het ‘verontrustende’ antwoord is dat één stap in het communicatiewerk wel heel snel uitgevoerd kan worden. En dat lijkt met name het meer tactische werk te zijn. Er zal altijd behoefte zijn aan de operationele taken. Ook blijft de analysefase van belang als opmaat naar een passende strategie. De strategische kant lijkt hiermee (vooralsnog) ook noodzakelijk. Maar de fase tussen deze twee, het vertalen van de strategie in een plan, lijkt ChatGPT prima te kunnen. Welke gevolgen dit heeft voor de professional op tactisch niveau…?
3. Meer neutraal is dat de chatbot je kan helpen bewuster te worden van de relevantie of kwaliteit van de vraag die je stelt. Juist omdat de vraag die je stelt aan ChatGPT bepaalt of je iets kunt met het antwoord en je makkelijk met je vragen kunt spelen, kan het je helpen betere, scherpere vragen te formuleren. Je kunt ‘eindeloos’ een vraag net even anders stellen of blijven doorvragen om te zien wat er gebeurt met het antwoord, iets wat een directe collega op een bepaald moment vermoeiend zal gaan vinden.